Jeszcze zanim po ziemi chodził człowiek, a nawet naczelne, różne gatunki jedwabników żyły i wytwarzały nić jedwabną wiele milionów lat wcześniej.

Żywiły się liśćmi różnych drzew, m.in. z liści morwy i dębu. Żyły sobie spokojnie w ciepłym klimacie.

Potem , gdy już na ziemi był człowiek , przez setki tysięcy lat żył obok jedwabników. Prawdopodobnie najpierw żywił się nimi. Pewnie nie jeden raz kobiety gotowały gąsienice jedwabników, by uzyskać pyszne jedzonko ;)
Czasem zdarzało się pewnie, że kokon z gąsienicą wpadał do gorącej wody i nić sama się rozwijała. Może przez przypadek, może na skutek zabawy dzieci, rozwinął się cały kokon, powstała dłuuuga nić. Po długim czasie uzmysłowiły sobie, że mogą wykorzystać nici jedwabnika do zrobienia czegoś tam. Spróbowały połączyć kilka i zobaczyły, że można mieć delikatną i niezwykle lekką, niesamowicie przyjemną w dotyku, a jednocześnie mocną nić. To kobiety zajmowały się rozwiązywaniem problemów dnia codziennego, to one myślały jak ochronić swoje dzieci. One też uprzędły pierwsze nici i utkały pierwszą tkaninę jedwabną.

Badania archeologiczne wskazują, że co najmniej 6 tys. lat p.n.e. ludzie w południowo - wschodnich Indiach zbierali w lasach dzikie jedwabniki, przędli z nich nici i tkali materiały do szycia ... , hmmm... , nie nie szycia - do wytwarzania ubrań. Wtedy i na tamtych terenach ubrania nie były szyte. Wytwarzało się je z jednego długiego kawałka tkaniny. To dzisiejsze sari i jego odmiany . Oczywiście ówczesne ubiory były pewnie z krótszego kawałka materiału.

Dzisiejsze długie do ziemi i obfite sari jest pozostałością rozwiniętej kultury miejskiej starożytnych Indii.
Dlaczego tak myślę ?
Spróbujcie założyć na siebie długą i luźną spódnicę i pochodzić w niej po nierównej łące, pełnej dziur i krzaków. Od razu przekonacie się jak niepraktyczny jest taki strój.
Natomiast w mieście - miejscu płaskich i równych powierzchni - taki strój sprawdza się doskonale. Chroni właścicielkę przed kurzem i wścibskim wzrokiem, przed chłodem i przed palącym słońcem. Piękne, kolorowe i obfite sari jest czytelną informacją o zasobności rodziny, która zapewniła kobiecie taki ubiór, jest pokazem siły rodziny.

Jedwab, jak widać, był wytwarzany od najdawniejszych czasów.

Znaleziska archeologiczne wskazują, że jedwab wytwarzano już w starożytnych Chinach - kubek z kości słoniowej we wzory z jedwabnikiem oszacowano na 6–7 tys. lat, czyli około 4-5 tys. lat p.n.e. Odkopany w lessach prowincji Shaanxi fragment kokonu datowano na okres między 2600 a 2300 r. p.n.e. Jedwabnik morwowy pochodzi prawdopodobnie z Himalajów.
Najbardziej znana legenda wynalazek jedwabiu przypisuje cesarzowej Xi Lingshi - jednej z żon legendarnego cesarza Huang - Di, żyjącego w latach 2698 - 2598 p.n.e. Według legendy cesarz poprosił swą żonę Xi Lingshi, by sprawdziła, jaki szkodnik niszczy drzewa morwowe w jego ogrodach. Cesarzowa zauważyła, że są to białe larwy, które przędą błyszczące kokony. Przypadkowo jeden kokon wpadł jej do wrzątku i okazało się, że można wyciągnąć z niego delikatną nić. Zdumiona zebrała więcej kokonów, a z otrzymanej jedwabnej nici utkała dla męża szatę. Tyle legenda.
Jednak odkrycie produkcji jedwabiu przypisuje jej dopiero kronika Suishu, pochodząca z pierwszej połowy VII w.n.e. Wcześniejsza wersja mitu pochodzi z kręgu wczesnej kultury Ba w prowincji Syczuan i zanotowana została około roku 350 n.e., za wynalazczynię jedwabiu uważa postać zwaną Koniogłową Dziewczyną (Matouniang). ... W Syczuanie występują także inne podobne bajki tłumaczące odkrycie jedwabiu, m.in. podanie o władcy państwa Shu, Zanzongu, który wyszedł z gąsienicy jedwabnikaXi Lingshi - wikipedia

Tak więc Xi Lingshi wynaleźć sposobu wytwarzania jedwabiu nie mogła, bo znany był od tysięcy lat, ale mogła zorganizować niemal przemysłową produkcję jedwabiu. Została boginią, patronką jedwabnictwa, i jeszcze dziś Chińczycy pracujący przy produkcji jedwabiu modlą się do niej.
Każdej wiosny cesarzowa osobiście inaugurowała sezon hodowli.
Od początku produkcji jedwab farbowano barwnikami naturalnymi, a już ok. 600 roku p.n.e. posługiwano się krosnami do tkania wzorzystego, które ulepszono w I wieku p.n.e., gdy zaczęto też stosować mechaniczną odwijarkę jedwabiu z kokonów.
Do V wieku p.n.e. hodowla jedwabników rozpowszechniła się w sześciu chińskich prowincjach, gdzie niemal wszystkie kobiety przez kilka miesięcy w roku pracowały przy karmieniu i pielęgnowaniu jedwabników oraz rozwijaniu kokonów, przędzeniu nici, tkaniu, malowaniu i haftowaniu jedwabiu.Jedwab - Dariusz Baran
Pozwoliło to na uzyskanie niezależności przez kobiety, na wzrost ich pozycji społecznej.

Za produkcję jedwabiu odpowiedzialne były kobiety - i to przez wszystkie etapy jego produkcji: opiekę nad gąsienicami i drzewami morwowymi, rozmotanie oprzędu, pleceni nici, farbowanie i tkanie. 2. Produkcja jedwabiu: "Mężczyźni orzą, kobiety tkają" Jedwab w dawnych Indiach Jedwabniki hodowano głównie w Bengalu i Asamie . Niektórzy badacze twierdzą , że jedwab znany był już w czasach wedyjskich . Jest rzeczą niewątpliwą , że owady wytwarzające nić jedwabną żyły od początku w Indiach , ale produkcję tkanin jedwabnych przyjęto raczej od Chińczyków poprzez Birmę zapewne w drugiej połowie pierwszego tysiąclecia p.n.e. Najstarsze wiarygodne wzmianki o jedwabiu znajdujemy w pismach buddyjskich i w ARTHASIASTRZE , gdzie jest on nazywany czinapatta - " chińska tkanina " . W drugim wieku p.n.e. chiński podróżnik Czang Cien zanotował , że chiński jedwab importowano przez Indie do Baktrii . Oznaczałoby to , że nawet o owych czasach Hindusi jeszcze nie opanowali w pełni sztuki przędzenia i tkania delikatnych materiałów jedwabnych , w której później celowali . ( Arthur L. Basham - " INDIE " chiny - W III w. p.n.e. pojawiło się malarstwo na jedwabiu (znaleziska w grobowcu w Czangsza); Jedwabny szlak - dawna droga handlowa łącząca Chiny z Europą i Bliskim Wschodem. Szlak miał długość ok. 12 tys. km i był wykorzystywany od III wieku p.n.e. do XVII wieku n.e. na skutek odkrycia drogi morskiej do Chin (ok 1650r.). Znaczenie szlaku zmalało w VI wieku n.e., kiedy to częściowo utracił znaczenie ze względu na napływ ludów tureckich do Azji Środkowej. Jedwabny szlak prowadził z Xi'an, dawnej stolicy Chin, przez dolinę rzeki Tarym, wzdłuż północnego skraju pustyni Takla Makan, Samarkandę, Bucharę i Taszkent do Morza Kaspijskiego, następnie przez Turcję do Morza Czarnego. Istniała też tzw. droga południowa ? przez południowy skraj pustyni Takla Makan, Pamir, Baktrię, Indie i Syrię. Często uważano, że jedwabny szlak jest darem bogów. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku, ekipa japońskiej telewizji NHK przebyła cały szlak tworząc na bazie własnych doświadczeń serię filmów dokumentalnych o takim samym tytule. Muzykę do tego serialu skomponował Kitaro. ( Chiny ) JEDWABNY SZLAK 1020x500 39KB Szlaki jedwabne w I w. p.n.e. starożytny szlak handlowy biegnący od Chin na Zachód; powstał ok. II w. p.n.e. i używany był do VIII w.; biegł doliną Tarym, skrajem pustyni Takla Makan, przełęczami Pamiru do Chorezmu, Indii i Syrii; największe znaczenie miał za panowania dyn. Han i Tang. BAM miasto w płd.-wsch. Iranie, w prowincji Kerman; 80 tys. mieszk.; leżące na hist. Jedwabnym Szlaku, przeżywało rozkwit w epoce Sasanidów (224?637) i Safawidów (1502?1736); z tego drugiego okresu przetrwała cała dzielnica mieszkaniowa wraz z wpisaną na Listę UNESCO historyczną cytadelą z pocz. naszej ery, wybudowaną z mułowej cegły; centrum rel. wyznawców zoroastryzmu, cel pielgrzymek; pod koniec 2003 epicentrum potężnego trzęsienia ziemi o sile 6,7 stopnia w skali Richtera, które zniszczyło miasto w 70% (ok. 30 do 40 tys. ofiar śmiertelnych, drugie tyle rannych). TUNHUANG , Donhuang niewielkie miasteczko w płn.-zach. Chinach, nad rz. Tang-ho, u podnóża g. Nan-szan (prowincja Kansu); położone na Jedwabnym Szlaku, od IV do XIII w. znaczący ośr. buddyzmu, w którym powstał w tamtych wiekach słynny kompleks skalnych świątyń buddyjskich Mogao, zw. Grotami Tysiąca Buddów (faktycznie jest ich 460); wnętrza tego kompleksu zdobią polichromowane posągi Buddy wykonane w glinie, na ścianach cenne malowidła przedstawiające epizody z życia Buddy, sceny rodzajowe, ornamenty roślinne i zwierzęce; na pocz. XX w. w jednej z grot odkryto cenny zbiór 20 tys. manuskryptów buddyjskich, taoistycznych i zoroastryjskich z V-XI w. HAMI miasto-oaza w płn.-zach. Chinach; 290 tys. mieszk. (1999); gł. centrum gosp. wsch. Kaszgarii; kanały nawadniające; uprawa melonów, winorośli, bawełny, drzew owocowych, arbuzów; rzemiosło; historycznie leżało na "jedwabnym szlaku". KITARO , właśc. Masanori Takahashi (ur. 1953) japoński kompozytor, multiinstrumentalista, realizator i producent nagrań; początkowo muzyk rockowy, po spotkaniu z Klausem Schulze zaczął tworzyć medytacyjną muzykę elektroniczną, wzbogaconą brzmieniami m.in. instrumentów starojapońskich; ogromną popularność przyniosły mu utwory ilustrujące tv serial dokumentalny Jedwabny szlak. POLO Marco (1254-1324) Marco Polo, Przybycie braci Polo (wuja i ojca Marco) do Kubilaja, wielkiego chana mongolskiego w r. 1275, miniatura z 1410 Odjazd Marco Polo z Wenecji, miniatura z Roman d'Alexandre kupiec wenecki, najwybitniejszy podróżnik europejski w okresie średniowiecza; 1271 wyrusza z Wenecji w towarzystwie ojca i stryja (byli kupcami i wieźli listy od papieża Grzegorza X do wielkiego chana Mongołów, Kubilaja) przez Syrię, Azję Mniejszą, Persję, Afganistan, Pamir, Kaszgarię, dalej szlakiem jedwabnym, przez Jarkend i Chotan, płd. skraj pustyni Takla Makan do płn. Chin - do Chanbałyku (ob. Pekin), gdzie dotarł 1275; w Chinach przebywał 17 lat trudniąc się handlem, pełniąc różne funkcje PALMIRA , Palmyra, ob. Tadmur, Tudmur Palmira Palmira, wielka kolumnada, II w. w starożytności miasto położone w oazie Pustyni Syryjskiej; początki osadnictwa ok. X w. p.n.e.; rozwój od pocz. I w. p.n.e. dzięki położeniu na szlaku z wybrzeża M. Śródziemnego do Mezopotamii i na tzw. jedwabnym szlaku; największy rozkwit II-III w.; P. była wielonarodowym (Grecy, Fenicjanie, Izraelici, Babilończycy, Irańczycy, Egipcjanie) zamożnym miastem kupieckim, bogacącym się na handlu, ochronie i przyjmowaniu karawan oraz rzemiośle (wyroby skórzane, produkcja perfum, złotnictwo); m. posiadało liczne świątynie (m.in. Baalszamina, Baala), reprezentacyjne budowle, agorę, teatr, łaźnie, kolumnady wzdłuż gł. ulicy (z 375 kolumn zachowało się 150), domy zdobione malowidłami ściennymi; powstała tam specyficzna odmiana sztuki łącząca elementy hellenistyczno-rzym. z orientalnymi (gł. aramejskimi); zniszczona 272 przez ces. Aureliusza za bunt przeciw Rzymowi; 744 opanowana przez Arabów, stopniowo podupadała zasypywana przez piasek; ob. miasto w Syrii środk. (muhafazat Hims); 22 tys. mieszk. (2001); ośr. handl.-turystyczny; węzeł pustynnych dróg samochodowych; wykopaliska od XVIII w., od 1959 polska misja archeologiczna pod kierunkiem K. Michałowskiego; odsłonięto pozostałości murów obronnych, świątyń, innych budowli, nekropolię; najważniejszy zabytek Syrii. FERGAŃSKA KOTLINA śródgórskie obniżenie między pasmami Tien-szanu, G. Turkiestańskich i Ałtajskich, w górnym biegu rz. Syr-daria, na terytorium Uzbekistanu, Tadćykistanu i Kirgistanu; pow. ok. 22 tys. km?, dł. ok. 300 km, szer. maks. 170 km; klimat umiarkowany ciepły, wybitnie suchy; częste trzęsienia ziemi. Jeden z najgęściej zaludnionych regionów Azji Środkowej; uprawa bawełny, winnej latorośli, drzew owocowych; sztuczne nawadnianie (Fergański Wielki Kanał); hodowla jedwabników; wydobycie ropy naft. i gazu ziemnego; gł. m.: Fergana, Kokand, Anidżan (Uzbekistan), Chodżent, Osz (Tadżykistan). Jeden z regionów kształtowania się cywilizacji w Azji Środkowej (odkryto narzędzia roln. z epoki neolitu); ośr. handlu i rzemiosła z I tysiąclecia p.n.e.; wiodła tędy jedna z dróg Jedwabnego Szlaku z Chin do Marakandy (ob. Samarkandy) i Persji; od VII w. pod panowaniem Arabów; od XIII w. w składzie imperium mongolskiego; 1876 włączona do Rosji; 1924 podzielona pomiędzy Tadżycką ASRR i Karakirgirski Obwód Autonomiczny należący do Ros. FSRR. KASZGARSKA KOTLINA , Kotlina Tarymska bezodpływowa kotlina w zach. Chinach, między górami Ałtyn-tag, Kunlum (ich zach. odgałęzienie stanowią G. Kaszgarskie), Tien-szan i wyżyną Pamir; na wsch. otwarta ku pustyni Gobi; dł. ok. 1500 km, szer. ok. 650 km, wys. 700-1300 m; środk. część zajmuje piaszczysta pustynia Takla Makan; u podnóży gór (na wys. 1000-1500 m) urodzajne równiny lessowe; rzeki tylko na obrzeżach kotliny, krótkie i ginące w piaskach pustyni, największa - rz. Tarym uchodzi do bezodpływowego słonego jez. Łob-nor (najw. z kilku j. okresowych w kotlinie); klimat umiarkowany ciepły, kontynentalny, o ostrych zimach i gorących latach, wybitnie suchy; roczna suma opadów od 5 mm na płd. wsch. do ok. 100 mm na zach.; zimą i wiosną burze pyłowe; ludność skupiona w oazach u podnóży gór, zajmuje się rolnictwem (uprawa - dzięki nawadnianiu - zbóż, bawełny) i hodowlą (konie, wielbłądy, owce, bydło), w części płd.-zach. hodowla jedwabników; gł. m.: Kaszgar, Jarkend, Chotan, Aksu, Kucza; przez K.K. wiodła dawniej droga handlowa jedwabny szlak. ( Interia ) 3. Historia Jedwab wytwarzany był w Chinach od co najmniej 4000 lat. Adamaszek, czyli rodzaj jednobarwnej tkaniny, oraz bogate jedwabne hafty, był wytwarzany już za dynastii Shang (1600-1050 p.n.e.). Do IV wieku n.e. nikomu nie udało się wykraść sekretu cudownego włókna. Pierwszym wyłomem była kradzież jedwabników do Japonii właśnie w IV wieku. W Europie jedwabniki pojawiły się za panowania cesarza Justyniana (VI w.n.e.) za sprawą dwóch mnichów, którzy przemycili kokony z żywymi jedwabnikami w wydrążonych kosturach. 4. Zastosowania w Chinach Piśmiennictwo i malarstwo W Chinach teksty spisywano na deszczółkach bambusowych, jednak tekst wystarczająco nobliwy zamieszczano na jedwabiu. Niestety z tego powodu nigdy nie zobaczymy niektórych tekstów - setki lat sprawiają, że jedwab, jeśli nie jest pieczołowicie doglądany, ulega bezpowrotnemu zniszczeniu. Hierarchia Kosztowne jedwabne szaty symbolizowały bogactwo i pozycję społeczną. Pieniądze Zwoje jedwabiu służyły jako pieniądze. Badania archeologów i historyków wskazują, że było tak począwszy od dynastii Zhou (1050-256 p.n.e.) aż do dynastii Tang (618-907 n.e.) Medycyna Gąsienice używano do leczenia epilepsji i chorob kobiecych. Przypisywano im wiele właściwości: poprawy apetytu, samopoczucia, snu. Ponoć obniżają też ciśnienie krwi i leczą reumatyzm. Jedzenie Pieczone gąsienice z imbirem, oliwa, czosnkiem i sosem sojowym są wielkim przysmakiem. Robi się też z nich smaczną herbatę. http://www.chiny.pl/si.php

Chińczycy strzegli tej tajemnicy przez około 2000 lat. Przez ten czas Chiny miały monopol na produkcję jedwabiu, który eksportowały tzw. jedwabnym szlakiem. Każdego, kto zdradziłby tajemnicę jego wyrobu, czekał wyrok śmierci. Według relacji bizantyńskich historyków Teofanesa i Prokopiusza z Cezarei tajemnica jedwabiu została przemycona z Chin do Konstantynopola przez dwóch mnichów dopiero w roku 550. Cesarstwem Wschodniorzymskim (Bizancjum) rządził wówczas Justynian I. Mieszkańcy Bizancjum kupowali chiński jedwab, który był przywożony tzw. jedwabnym szlakiem przez kupców. Wędrowali oni przez kilka miesięcy, pokonując 4800 km i narażali życie, podążając przez terytoria ogarnięte wojną. W Europie jedwab wart był majątek, dlatego władcy Bizancjum zależało na zdobyciu tajemnicy jego produkcji. Obiecał dwóm mnichom, że sowicie ich wynagrodzi, jeśli przywiozą jajeczka jedwabników z Chin i posiądą sekret ich hodowli. Plan się powiódł, wysłańcy zdobyli ok. 26 tysięcy jajeczek i przetransportowali je do Europy, chowając je w wydrążonym wnętrzu bambusowych kijów, którymi się podpierali. Prawdopodobnie jednak to tylko legenda, ponieważ hodowla jedwabników jest udokumentowana na terenie bizantyńskiej Syrii już w V wieku. Cesarze strzegli sekretu równie zazdrośnie jak Azjaci, organizując poprzez urzędników zwanych kommerkiarioi ścisłą kontrolę państwa nad przemysłem jedwabnym. Ośrodki produkcji przesuwano z biegiem wieków coraz dalej na zachód Cesarstwa, by w IX–X w. skoncentrować je w basenie Morza Egejskiego. Najprężniejsze warsztaty (ergasteria) funkcjonowały w Heraklei pod Konstantynopolem, Atenach, Koryncie i Tebach. Bizantyńska produkcja tekstyliów osiągnęła wyżyny kunsztu – jej wytwory zadziwiają bogactwem skomplikowanych motywów, które często obejmowały całe sceny religijne bądź historyczne. Na tkaninach chętnie haftowano prócz ornamentów roślinno-geometrycznych przejęte z Persji fantastyczne hippokampy, gryfy, pegazy, a nadto słonie, lwy oraz cesarskie orły, dwugłowe i jednogłowe. Rozbudowany dwór cesarski napędzał rozwój owego rzemiosła niezliczonymi zamówieniami. Purpurowe, ciężkie jedwabie cesarskie przetykano z reguły złotem, otrzymując brokaty[3]. Bizantyjczycy z powodzeniem strzegli tajnik procesu otrzymywania drogocennej tkaniny przed przeniknięciem na Zachód przez długi czas. W roku 968 biskup Liutprand z Cremony, poseł cesarza Ottona I, daremnie próbował wywieźć purpurowy jedwab z Konstantynopola – cenny towar został mu skonfiskowany przez cesarskich urzędników. Dopiero w 1147 Roger II, król Sycylii, zdobył tajemnicę porywając z Teb i Koryntu rzemieślników-specjalistów[4]. Z Chin jedwabnictwo trafiło do Persji i Japonii. Z Sycylii natomiast rozprzestrzeniło się na Hiszpanię i resztę Włoch. W XIII wieku pojawiło się we Francji, a od XVII wieku rozpowszechniło się w całej Europie. Jedwabniki wolą jednak chińską białą morwę, Europa sprowadza więc część surówki jedwabnej z Chin. http://pl.wikipedia.org/wiki/Jedwab

Wiele rodzajów "dzikiego jedwabiu" znanych było w Chinach, Wietnamie, Indiach, także w Europie na długo przed naszą erą, na długo zanim opisują to popularne historie.

DOLMAN (węgr.) węgierski strój narodowy z XV-XVII w.; adamaszkowa kurtka o kroju wojskowym obszyta barankiem, szamerowana, spinana na guz z pętlicą, noszona na lewym ramieniu. ( interia )

LUDWIKA XV STYL sztuka rokokowa rozwijająca się za panowania Ludwika XV, rozkwit 1723-50; cechowało ją dążenie do kameralności wnętrz mieszkalnych i większego komfortu, zmysłowość i sentymentalna nastrojowość. Częstą formą arch. był niewielki pałacyk i pawilon ogrodowy; gł. uwagę skupiano na wnętrzach (mniejszych, b. intymnych - saloniki, buduary, pokoje muzyczne), których dekorację stanowiły jasne boazerie, asymetryczne panneaux ujęte w fantazyjne ramy, wypełnione malowidłami lub obite tkaniną jedwabną, sztukaterie i lustra; w ornamentach ; meble były niewielkie, wygodne, o płynnych formach, z drewna egzotycznego (mahoń, palisander), liczne były meble wyścielane (sofy, otomany, odmiany kanap); . Kwitła produkcja tapiserii, kobierców, tkanin jedwabnych, fajansu i porcelany ;

GRENADY EMIRAT niezależne księstwo muzułmańskie, utworzone 103 przez berberyjski ród, od 1232 - rządzony przez miejscową dyn. Nasrydów, za której panowania e.G. stał się ważnym ośr. gosp. (eksport zboża, owoców, jedwabiu; zdobycie 1492 Grenady przez Hiszpanów przyniosło kres panowania Maurów w Hiszpanii.

LUKKA , Lucca Lukka, stare miasto miasto w środk. Włoszech,; w staroż. kolonia rzymska;; od 1119 wolne miasto; XIII-XV w. ważny ośrodek wyrobu sukna i jedwabiu oraz handlu;

SFORZA bogata rodzina chłopska z okolic Rawenny o nazwisku Attendolo, potem jako nazwisko rodowe przyjęli przydomek Sforza ("siła"), którego używał siłacz i kondotier Muzio Attendolo (1369-1424); jego syn (z nieprawego łoża) Francesco S., również kondotier, został 1450 księciem Mediolanu poprzez małżeństwo z córką księcia Filippo Maria Viscontiego; następcą był jego najstarszy syn Galeazzo Mario S. (1444-76); był jednak zręcznym władcą, rozwijał rolnictwo, budował kanały irygacyjne i żeglowne, wprowadził uprawę ryżu, wspomagał handel oraz rzemiosło (zwł. tkactwo jedwabiu i wełny), ( interia )

PETRODWOREC , Pietrodworiec, do 1944 Peterhof miasto w Rosji nad Zat. Fińską (29 km na zach. od Petersburga);; zał. 1714 przez Piotra I carska siedziba podmiejska (sam zaprojektował jej układ); rozbudowywana przez kolejnych carów; zniszczona 1944, pieczołowicie zrekonstruowana po wojnie, ob. muzeum; Pałac Wielki (1714-28), przebudowany w stylu późnego baroku (1747-52) przez W.W. Rastrellego dla carycy Elżbiety; wewnątrz sale pełne złoceń, kryształów, brązów, obite jedwabiem, gabinet Piotra Wielkiego wykładany dębową boazerią; w ogrodzie (21 ha) projektu J.B.A. le Blonda i B. Rastrellego, pełnym fontann, kaskad wodnych i rzeźb znajdują się: pałacyk Monplaisir (1714-25), pawilony Ermitaż (1721-24) i Marly (1721-24) oraz do 1944 Pałac Angielski, rezydencja ostatniego cara Mikołaja II; produkcja zegarków.

SZAPOKLAK (z franc. chapeau claque = kapelusz trzaskający) cylinder męski, sztywny, z czarnego jedwabiu, mający wewnątrz konstrukcję sprężynową umożliwiającą składanie go na płasko; używany na przełomie XIX i XX w., gł. do stroju balowego. CYLINDER (inne) sztywny męski kapelusz z wysoką, walcowatą główką i niewielkim rondem, lekko odgiętym do góry, pokryty jedwabiem; c. należał też do stroju amazonki; jego odmianą jest szapoklak. ( interia )

społeczne DOBRA SUBSTYTUCYJNE rodzaj dóbr ekonomicznych, które mają podobne właściwości i dzięki temu mogą zaspokajać tę samą potrzebę, lecz najczęściej reprezentują niższą jakość, gorszy poziom techniczny itp.; za d.s. uważane są np. skaj zamiast skóry, płyty wiórowe zamiast drewna, sztuczne włókna zamiast wełny czy jedwabiu, tramwaj zamiast metra itp. wszystko-co-sie-nosi-w-wykonaniu-firm-odziezowych garsc-informacji-o-jedwabiu przydatne-dla-nas-informacje-czyli-technologia Uwielbiam jedwab... Jedna z legend mówi, że jajeczka ukryte w peruce wywiozła chińska księżniczka mająca poślubić indyjskiego księcia. Najlepiej znanym jedwabiem jest rodzaj otrzymywany z kokonów jedwabnika morwowego lub dębowego. Charakterystyczne lśnienie tkaniny ma swoje źródło w trójkątnej strukturze włókien, która powoduje załamywanie e się światła pod różnymi kątami. Jedwab jest również najwytrzymalszym naturalnym włóknem znanym człowiekowi. Jest produkowany przez larwy jedwabnika morwowego. Przymiotnik ?dziki? oznacza, że larwy te nie mogą być ?udomowione? tzn. hodowane w sztucznych warunkach. Wiele rodzajów ?dzikiego jedwabiu? znane było w Chinach, Wietnamie, Indiach, i Europie wiele lat przed naszą erą. Poza różnicą w kolorze i fakturze istnieje jeszcze jedna zasadnicza różnica: kokon dzikiego jedwabnika zazwyczaj zostaje zniszczony przez kiedy insekt wychodzi na zewnątrz, podczas gdy jedwabniki hodowane w sztucznych warunkach zostają zabite zanim zdąża wyjść. Dziki jedwab jest ponadto mniej wytrzymalszy i mniej podatny na działanie substancji barwiących. Tkaniny z dzikiego jedwabiu były tkane w zamierzchłych czasach w basenie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie, lecz zostały one wyparte przez jedwab sprowadzany z chińskich hodowli jedwabników, nie tylko wytrzymalsze, lecz również znacznie lepszej jakości. Tkany jedwab jest w istocie wynalazkiem Chińczyków sprzed prawie 4 tysięcy lat, wynaleziony został około 2640 r. przed naszą erą. Zgodnie z legendą zasługę tę przypisuje się chińskiej cesarzowej Xi Ling-Shi. Z początku jedwab był tkaniną noszoną wyłącznie przez chińskich cesarzy, z czasem jednak zaczął być używany na szerszą skalę. Z Chin, jedwabne ubrania zaczęły docierać do różnych regionów Azji. Jedwab szybko stał się dostępny chińskim kupcom, którzy cenili go jako towar luksusowy ze względu na jego fakturę i połysk. Duże zapotrzebowanie na tkaniny w okresie poprzedzającym industrializacje, sprawiło, że jedwab stał się jednym z głównych artykułów którymi handlowano na skalę międzynarodową. Prawdopodobnie pierwszym dowodem na szerokie użycie jedwabiu w handlu międzynarodowym jest materiał znaleziony w egipskiej mumii z 1070 p.n.e. . Handel jedwabiem rozprzestrzenił się w Indiach, na Bliskim Wschodzie, Europie i Północnej Afryce. Handel ten był tak powszechny, że główne trasy handlowe między Europą i Azją zostały nazwane Jedwabnym Szlakiem Chińscy cesarze próbowali utrzymać w tajemnicy metody pozyskiwania jedwabiu starając się utrzymać chiński monopol na produkcję tej szlachetnej tkaniny. Sukces ich starań był połowiczny. Metody produkcji jedwabiu zostają poznane najpierw przez Koreańczyków a w 4 wieku naszej ery docierają do Indii. Jedwab znany jako ma w Indiach długą historię i jest obecnie produkowany na szeroka skalę w Indiach. W przeszłości jedwab był noszony przez przedstawicieli wyższych klas natomiast bawełna przez niższe klasy. Najsłynniejszy indyjski jedwab jest produkowany w prowincjach Malda i Murshidabad, tkany ręcznie i ręcznie farbowany, często z dodatkiem srebrnych włókien. W większości jedwab jest używany do szycia sari. Sari, podobnie jak japońskie kimona są niezwykle drogie, o bardzo żywych kolorach. Ubrania produkowane z jedwabiu stanowią integralną część ceremonii ślubnych i innych uroczystości. Rzymianie znali i handlowali jedwabiem. Za czasów cezara Tyberiusza zakazano mężczyznom noszenia jedwabiu, oczywiście niezbyt skutecznie. Pomimo popularności jedwabiu metody jego wytwarzania przystały być w Europie tajemnicą dopiero około 550 roku naszej ery. Zgodnie z legendą mnisi pracujący dla cesarza Justyniana we wschodnim cesarstwie przemycili jaja jedwabników do Konstantynopola we wnętrzu lasek trzcinowych. W Bizancjum sekretu wytwarzaniu jedwabiu strzeżono nie mniej zazdrośnie niż w Chinach, i przez wiele wieków warsztaty tkackie znajdowały się w kompleksie pałacowym a same tkaniny jedwabne były używane przez imperatorów i jako podarki dla zagranicznych dygnitarzy. Nadwyżki zostały sprzedawane po niezwykle wysokich cenach. W krajach arabskich według doktryny islamskiej mężczyźni w krajach muzułmańskich nie mogą nosić jedwabiu. Jako że taki zakaz nie jest w żaden sposób uzasadniony uczeni islamscy twierdzą, że chodzi o to by mężczyźni nie nosili ubrań mogących upodabniać ich do kobiet (co w rzeczy samej byłoby trudne, chyba że zaczęli by nosić welony jak kobiety). Co więcej Islam zakazuje uboju zwierząt dla ?sportu? lub ?w celu otrzymania luksusowych towarów?. Oczywiście na przekór zakazom jedwab stał się bardzo popularny również w świecie muzułmańskim jako towar importowany z Hiszpanii po podboju przez muzułmanów półwyspu Iberyjskiego. Kupcy weneccy zajmowali się bardzo chętnie handlem jedwabiu co zachęciło hodowców jedwabników do osiedlenia się we Włoszech. Do 13 wieku jedwab był dla Włochów bardzo znaczącym źródłem dochodu, a jedwab tkany w Como był najbardziej cenionym jedwabiem na świecie. Ogromna fortuna Florencji pochodziła głównie z handlu tkaninami, wełną i jedwabiem. Inne miasta włoskie, takie jak Lukka również wzbogaciły się znaczącą na handlu jedwabiem. Jedwab włoski stał się tak popularny w Europie, że Franciszek I, król Francji zaprosił włoskich tkaczy jedwabiu do osiedlenia się we Francji, głównie w okolicy Lyonu. Masowa emigracji z Francji, głównie w czasie prześladowań Hugenotów poważnie osłabiła jedwabny przemysł i przyczyniła się do przeniesienia się produkcji jedwabiu w innych krajach. Jakub I próbował wprowadzić produkcję jedwabiu do Anglii zakupując posiadłość na której mieściło się 100 drzew morwy ale jedwabniki wprowadzone tam były innego gatunku od tych które osiedlają się na morwie. We 19 wieku największymi producentami jedwabiu była Japonia, Chiny i Włochy. W średniowieczu jedwab był niezwykle drogi. Jedwabne suknie noszone przez bogate włoszki przedstawiały często równowartość podróży do Ziemi Świętej i powrotnej do Włoch. Włoski kupiec Giovanni Arnolfini zbił ogromną fortunę na handlu jedwabiem w Północnej Europie. W Ameryce jedwab był hodowany tylko w Kentucky. W większości jednak sprowadzany był z Japonii. Handel jedwabiem na szlaku Japonia-Ameryka został przerwany dopiero przez drugą wojnę światową. Jak to zwykle bywa ceny jedwabiu osiągnęły zawrotne wysokości więc przemysł amerykański szybko opracował sztuczny jedwab. Sztuczny jedwab często trudno jest odróżnić od naturalnego. Jedwab ma również inne zastosowania. Między innymi nasz rodak Jan Szczepanik z jedwabiu skonstruował kamizelkę kuloodporną. Ponadto jedwab używany jest do produkcji spadochronów, może również być używany do jako materiał do pisania. Mongołowie używali jedwabiu jako materiału ochronnego zakładanego pod zbroję. Podobno jedwab nie przepuszczał strzał, lecz wyginał się nie dopuszczając do przeniknięcia strzały do wewnątrz ciała, co dawało również ochronę przez zakażeniami... niebieskamarianna http://www.sklep.in-style.pl/CM/akcesoria/piekno_granatu.html http://www.sklep.in-style.pl/CM/akcesoria/pelnia_orientu.html Ciekawostki - Według innych źródeł hodowla jedwabników przeniknęła do Japonii około 650 roku przed naszą erą. U umiejętność hodowli jedwabników stopniowo przenikała z Bizancjum do różnych krajów Europy. Dane historyczne wskazują, że jedwabniki w Polsce hodowano od XVII wieku. W 1924 roku, w Milanówku, powstała Doświadczalna Stacja Jedwabnicza, której twórcami byli Stanisława i Henryk Witaszkowie. Obecnie nie prowadzi się w Polsce hodowli jedwabnika, z przeznaczeniem na produkcję tkanin. Z uzyskanych informacji wiem jedynie, że prowadzona jest hodowla zachowawcza.